Diverse nieuwe ontwikkelingen hebben impact op de palliatieve zorg. Wat betekent immunotherapie bijvoorbeeld voor het markeren van de palliatieve fase? Ook nieuwe mogelijkheden van pijnbestrijding en nieuwe inzichten in culturele aspecten zijn van invloed. Radiotherapeut-oncoloog en hoogleraar Palliatieve Geneeskunde Yvette van der Linden: “Alle workshop deelnemers zijn deskundige consulenten die behoefte hebben aan deskundigheidsbevordering. Ons doel is elkaar aanscherpen zodat we de nieuw opgedane kennis weer verder kunnen overdragen aan collega’s in het land.”

Markeren
Van der Linden organiseert de WaddenWorkshop samen met internist-oncoloog en hoogleraar
Klinische Palliatieve Zorg Lia van Zuylen en huisarts en kaderarts Palliatieve Zorg Els Roelofs. “Het zijn met name de ontwikkelingen in aanpalende vakgebieden die impact hebben op ons vakgebied”, zegt Roelofs. Als voorbeeld noemt ze de workshop ‘markeren’, het markeren van de start van de palliatieve fase. “Door nieuwe behandelmogelijkheden binnen de oncologie verandert de prognose van de patiënt en dus ook het markeren. Dit is een belangrijk thema. Doel van de workshop is hierover van elkaar te leren en ook hoe we de samenwerking met generalistische zorgverleners kunnen optimaliseren wat betreft het markeren.”

Acht thema’s
Tijdens de WaddenWorkshop Palliatieve Zorg staan de acht essenties vanuit het Kwaliteitskader Palliatieve Zorg centraal. Naast markeren zijn dat: gezamenlijke besluitvorming, proactieve zorgplanning, het individueel zorgplan, coördinatie en continuïteit, effectieve communicatie, deskundigheid en persoonlijke balans. Enkele doelen zijn handvatten geven voor de complexe besluitvorming, ervaringen uitwisselen rond de proactieve zorgplanning die soms heel dynamisch kan zijn en de besluitvorming en communicatie bespreken wat betreft specifieke doelgroepen, zoals kwetsbare ouderen, patiënten uit andere culturen en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.

Van zorg planning tot communicatie en pijnbestrijding
Van Zuylen: “Rond het individuele zorgplan gaan we ook in op de specifieke aandachtspunten voor bijzondere doelgroepen zoals patiënten met een depressie of een psychiatrische voorgeschiedenis. We willen met elkaar leren over de inzet van middelen voor nieuwe indicaties zoals fenobarbital en olanzapine en de omgang met polyfarmacie, waarbij onder meer aandacht is voor het staken van antistolling. We gaan in op de diverse vormen van pijnbestrijding, ook die buiten de standaardmedicatie. Wat kan een anesthesioloog aan intensieve pijnbehandeling doen? Wat is de plek van methadon en wat moeten wij daarover weten? En ook hier weer: hoe communiceer je daarover met de patiënt, op basis waarvan maak je samen met de patiënt en diens naasten afwegingen en hoe kom je tot een gezamenlijk besluit?”

Hooggespannen verwachtingen
Volgens alle drie is het waardevol dat er nu ook voor palliatieve zorg een WaddenWorkshop
georganiseerd wordt. Van der Linden: “Er zijn in Nederlandheel veel consultenten palliatieve zorg en we werken allemaal op onze eigen manier. Door de workshop willen we ons werk en ons niveau van samenwerken op een hoger plan brengen. Zo proberen we onze beroepsgroep, die nog best jong en
in ontwikkeling is, te stroomlijnen. Een ‘bijscholing’ als deze bestond nog niet. We hebben dan ook hooggespannen verwachtingen en hopen zoveel mogelijk van elkaar te leren.”

Yvette van der Linden is radiotherapeut-oncoloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum in Leiden en oprichter en hoofd van het academische Expertisecentrum Palliatieve Zorg LUMC. Sinds 1 juni 2020 bekleedt ze een fulltime leerstoel Palliatieve Geneeskunde, mede geïnitieerd door IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland).

Lia van Zuy is huisarts en kaderhuisarts palliatieve zorg. Naast haar werk in de huisartsenpraktijk is zij
werkzaam als consulent in het Expertisecentrum Palliatieve Zorg LUMC, onder andere in het onderwijs, lid van het regionale consultatieteam Holland Midden (PZNL), actief in diverse werkgroepen en jarenlang aan een hospice verbonden geweest.

Els Roelofs is huisarts enkaderhuisarts palliatieve zorg. Naast haar werk in de huisartsenpraktijk is zij
werkzaam als consulent in het Expertisecentrum Palliatieve Zorg LUMC, onder andere in het onderwijs, lid van het regionale consultatieteam Holland Midden (PZNL), actief in diverse werkgroepen en jarenlang aan een hospice verbonden geweest.