Het zijn impactvolleontwikkelingen, die ook nieuwe vraagstukken met zich meebrengen. Sinds begin
dit jaar is er registratie voor immunotherapie als adjuvante behandeling van slokdarmkanker na neoadjuvante radio-chemotherapie. Daarnaast kan sinds enkele maanden ook immunotherapie gegeven worden bij gemetastaseerd en niet-resectabel slokdarm- en junctiecarcinoom. Hoe geef je dit een plaats in de reguliere zorg?
Immunotherapie bij slokdarmkankerinbedden in de standaardzorg is nog best een uitdaging, vindt oncologisch en gastro-intestinaal chirurg Bas Wijnhoven (Erasmus MC). Conform de richtlijn moeten patiënten die zijn geopereerd binnen 16weken immunotherapie krijgen. ‘Vaak hebben zijnog klachten van de operatie en de veranderde anatomie die bovendien kunnen lijken op de bijwerkingen van immunotherapie. Heel belangrijk om daar als chirurg en oncoloog, vanuit beide disciplines, naar te kijken: wat past bij een normaal beloop na een operatie en wat zijn de bijwerkingen van immunotherapie?’
CT-scan: voordelen en vragen
Er is nog een verandering: in hetnatraject wordt nu gedurende de immuuntherapie standaard elke drie maanden een CT-scan gemaakt om te zien of er recidieven zijn opgetreden. Voorheenwerd conform de landelijke richtlijn alleen beeldvorming verricht bij klachten. Wijnhoven: ‘Bij een recidief stoppen we direct metimmunotherapie; het is een dure therapie die juist wordt ingezet om recidievente voorkomen. Bovendien heeft immunotherapie ook bijwerkingen bij patiënten die toch al kwetsbaar zijn; je wilt de therapie dan niet onnodig lang geven.’ Bianca Mostert, internist-oncoloog in het Erasmus MC, vult aan: ‘Scannen brengt ons ook totdilemma’s: zo kom je soms patiënten tegen die in goede conditie zijn, maar wel een kleine levermetastase blijken te hebben. Wat is dan wijsheid? Chemotherapie, wachten of lokaal behandelen, terwijl dat nog niet wetenschappelijk is onderbouwd? Dit brengt een nieuwe dynamiek in ons vakgebied! Ontzettend goed om het hier tijdens de Waddenworkshop over te hebben met deelnemers uit perifere en academische ziekenhuizen. Dit is kans om het landelijk te bespreken, een groot MDO met superspecialisten.’
Effectiviteit 100%
Een ander onderwerp tijdens de Waddenworkhop zal de NICHE-studie1 zijn van Myriam Chalabi, internist-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoek. Recent onderzocht zij het effect van immunotherapie bij MSI-gevoelige patiënten met rectumcarcinomen. De verrassing was groot toen immunotherapie effectief bleek bij bijna alle patiënten: na 6 weken was tweederde van de patiënten tumorvrij. Mostert: ‘Prachtige studieresultaten, maar ook voer voor discussie. Is dit de stip aan de horizon: dat immuuntherapie zo goed werkt, dat bij sommige patiënten geen operatie meer nodig is? En wat betekenen deze resultaten voor slokdarmkanker?’
Ontwikkelingen in stroomversnelling
Jarenlang waren er weinig veranderingen in de behandelingvan slokdarmkanker. ‘Het lijkt opeens in een stroomversnelling te raken!’, zegt Mostert. ‘Het is ontzettend zinvol en prettig om die nieuwe ontwikkelingen en met name impact ervan op de dagelijkse praktijk te bespreken met vakgenoten. De
richtlijn is belangrijk, maar wat doe je in je spreekuur? Dat laat zich niet altijd vatten in richtlijnen en ik merk dat er daarin ook verschillen zijn tussen de behandelcentra. Dat kan juist heel inspirerend zijn; door laagdrempelig met elkaar in gesprek te gaan, ga je op een andere manier nadenken over wat voor jouw eigen centrum gebruikelijk is en kom je soms tot nieuwe inzichten.’
Nieuwe inspiratie
Dit beaamt Wijnhoven: ‘De deelnemers zijn mensen vanuitverschillende disciplines die met veel toewijding patiënten behandelen, daar veel ervaring mee hebben en van elkaar willen leren om de patiëntzorg te blijven verbeteren. Het is ontzettend goed om ervaringen uit te wisselen uit de dagelijkse praktijk, en het is ook echt heel leuk.’ ‘Ook inspirerend vind ik de input van mensen die een andere tumortype als expertisegebied hebben’, vult Mostert aan. ‘Ik doe graag onderzoek en ik kom zo vaak op ideeën voor verder onderzoek. Het belangrijkste doel van de workshop? Winst voor de patiënt.’
Bas Wijnhoven is oncologisch en gastro-intestinaal chirurg in het Erasmus MC met als aandachtsgebied slokdarm- en maagkanker.
Bianca Mostert is internist-oncoloog in het Erasmus MC. In deze functie combineert zij de zorg voor patiënten met complexe of zeldzame ziektes combineren met het doen van wetenschappelijk onderzoek.
1. Chalabi M, Fanchi L, Dijkstra K, et al. Neoadjuvantimmunotherapy leads to pathological responses in MMR-proficient and
MMR-deficient early-stage colon cancers. Nat Med 2020Apr;26(4):566-576. doi: 10.1038/s41591-020-0805-8.